Herstellen van een burn-out
Leestijd: 20 minuten (ga er maar even lekker voor zitten)
Dit artikel schrijf ik naar aanleiding van een aantal vragen die ik kreeg omtrent mijn herstel van een burn out. Hoewel mijn persoonlijke verhaal mij niet zo veel leek toe te voegen (wie zit daar nu op te wachten?), realiseer ik mij ook dat het mogelijk handvatten en herkenning kan geven voor mensen die nu te maken hebben met een burn out. De kracht van herkenning hoeft niet onderschat te worden. Voor deze mensen heb ik dit artikel geschreven. Maar ook als je nu geen burn out hebt kan dit verhaal je mogelijk iets brengen.
Laat ik beginnen met te stellen dat voor mij een burn-out niets anders is dan een depressie, verslaving, ongeval, ziekte, diep verlies of elke andere levensveranderende ervaring. Het is een mogelijkheid om wakker te worden uit de illusie en je ogen te openen naar wie je werkelijk bent en wat het leven je te bieden heeft.
Het is een uitnodiging naar binnen. Een big red flag van het lichaam dat er iets gezien en gevoeld wil worden. Het is dan ook niet zeldzaam dat mensen die in een burn-out terecht komen vaak geweldig zijn in zichzelf wegcijferen, zich overmatig op de ander richten en het eigen gevoel onderdrukken.
Ik was absoluut één van deze mensen. Hoewel ik een ‘best prima’ leven had, ben ik dankzij mijn burn-out pas gaan ervaren wat de volheid van het leven werkelijk inhoudt. Het is een bijzonder pijnlijk en diep verrijkend proces geweest waar ik enorm dankbaar voor ben. Ik gun het iedereen.
Herstellen van een burn-out (net als alles) is daarbij uiterst persoonlijk en niet zo eenvoudig te vatten. Het is naast een fysiek proces, ook een diep innerlijk proces. Dat innerlijke proces ziet er voor iedereen anders uit. Ga je dat innerlijke proces uit de weg, dan is de kans aannemelijk dat het een terugkerend patroon wordt.
Het gaat uiteindelijk altijd om trauma en overleven
Een burn-out komt niet uit de lucht vallen. Wat mij betreft bestaat er niet zoiets als ‘domme pech’ of ‘toeval’. Dat betekent niet dat je het kapot moet analyseren, maar het is wel handig als je je ten minste realiseert dat in de diepte altijd trauma meespeelt.
Ja, zelfs als je een ogenschijnlijk prima jeugd hebt gehad, een goede band met je ouders hebt of geen andere heftige gebeurtenissen hebt meegemaakt. Getraumatiseerd zijn we (hoogstwaarschijnlijk) allemaal. Een innerlijk afwezige ouder is namelijk net zo onveilig voor een kind als een fysiek afwezige ouder. Op basis van mijn waarneming en na talloze opstellingen te hebben begeleid en ervaren kan ik met enige zekerheid zeggen: we hebben vrijwel allemaal ouders gehad die in meer of mindere mate in onze kindertijd niet aanwezig konden zijn.
Het familiesysteem is de bron van bijna al onze overlevingsmechanismen, conditioneringen en belemmerende patronen. En dus ook van jouw burn-out.
Hierna volgt een stuk van mijn verhaal. Misschien vind je herkenning, ontdek je tips, doe je inzichten op en brengt het je zelfs wat licht aan het einde van de tunnel. Want dat is er. Echt waar.
Hoe het allemaal begon
12 augustus 2017.
We kwamen terug van vakantie, de kampeerspullen waren amper uit de auto geladen en ik kreeg mijn allereerste paniekaanval. Veel weet ik er niet meer van, behalve dat ik geen idee had wat mij overkwam. Mijn hart begon te bonzen, ik werd kortademig, mijn handen werden klam, mijn mond kurkdroog en mijn benen trilden ongecontroleerd. Ik werd misselijk en moest overgeven.
Ik weet nog dat ik vooral mijn gedachten het meest beangstigend vond. Ik zag allerlei totaal onsamenhangende beelden in mijn hoofd. Ze wisselden elkaar af als een sneltrein die voorbijraasde. De ene gedachte nog meer bizar dan de volgende. Clowns die op dolfijnen rijden bijvoorbeeld. Om de een of andere reden heb ik die altijd onthouden, terwijl ik de rest vergat. Misschien wel omdat deze zo bizar was.
Ik dacht dat ik gek werd. Dat ik een psychose zou krijgen en erin zou blijven hangen.
Het verliezen van controle
Waar het op neer kwam is dat ik geen enkele controle meer had (dat had ik sowieso al nooit, maar dat is een realisatie voor later). Niet over mijn gedachten, niet over mijn lichaam, niet over mijn leven. Alles wat ik tot die tijd zorgvuldig opgebouwd had, viel als een kaartenhuis in elkaar.
De Madelon vóór de burn-out had alles relatief goed voor elkaar. Ik had leuke vriendinnen die ik regelmatig zag. Ging op stap. Had een baan als online marketeer die prima betaalde en al 3,5 jaar een voor de buitenwereld ogenschijnlijk prima relatie. De realiteit onder die uiterlijke schil was iets compleet anders.
Mijn toenmalige vriend was al jaren aan allerlei middelen verslaafd en had behoorlijk wat kenmerken die passend zijn bij narcisme. Hij leek er genot uit te halen om mij in het openbaar onderuit te halen, loog aan de lopende band, bleef nachten weg zonder teken van leven, jaagde er honderden euro’s per maand doorheen aan cocaïne en wiet en we leefden grotendeels op mijn inkomen en spaarcenten.
Ik werkte keihard om niet alleen mezelf maar ook hem op de rit te houden. Samen zouden we die verslavingen wel eens aanpakken. Er was echter niets ‘samen’ aan, want hij had geen enkele behoefte om af te kicken. Het was vooral ik die hem op allerlei manieren probeerde te redden en gepaste hulp voor hem zocht.
Ik deed er alles aan om hem in bescherming te nemen, want als de waarheid naar buiten zou komen bij vrienden en familie dan moest ik wel bij hem weg. Daar was ik doodsbang voor. Dan zou al mijn harde werken voor niks zijn geweest. Dat zou ik toegeven dat het mij niet gelukt was om hem te veranderen en redden. Dus het emotionele geweld bleef achter gesloten deuren. Dat hieronder natuurlijk trauma schuilging, daar was ik mij toen totaal niet bewust van.
Daar bovenop was ik doodongelukkig op het werk. Mijn werk was wat mij betreft totaal zinloos, ik voegde niks toe. Ook daar voelde ik mij – net als in mijn relatie – helemaal vastzitten. Ik zag geen uitweg. Deed het werk immers al 5 jaar, had mezelf opgewerkt en kon het financiële aspect (dacht ik) niet missen.
Angst als raadgever
Zo terugkijkend werd mijn leven volledig beheerst en bepaald door angst. Van mijn studiekeuzes, carrière tot mijn keuze in vriendschappen en relaties. Vast voor velen herkenbaar.
Zo koos ik voor economie en maatschappij op de middelbare school in plaats van cultuur en maatschappij, omdat je daar meer baankansen mee zou hebben. Ging ik rechten studeren in plaats van naar de kunstacademie. Toen ik daar na 2 jaar eindelijk mee durfde te stoppen, koos ik voor commerciële economie in plaats van fysiotherapie. Want commerciële economie was ‘zo lekker breed’.
Ik had bedacht om de marketingkant op te gaan, dat was tenminste nog een beetje creatief. Commerciële economie was als studie een lachertje, maar een passende stage vinden leek een grotere uitdaging. Marketingstages bleken schaars. Ik mocht uiteindelijk bij een klein bureau op gesprek komen voor een functie tot online marketeer. Uit angst geen andere stage te vinden zei ik ja.
Ik kwam al snel tot de ontdekking dat online marketing níet inhield dat je leuke marketingcampagnes kon bedenken voor Nike zoals Mel Gibson in ‘What Women Want’. In plaats daarvan was ik pakkende call to actions aan het schrijven voor Google Advertenties voor een bedrijf dat keukenachterwanden verkocht.
Maar ik deed het blijkbaar goed. Ik mocht na mijn stage blijven. Dus dat deed ik maar. Het verdiende immers best aardig en mijn stufi hield vanaf dat jaar op. Het leek een ideale oplossing. Dat ik het werk vreselijk vond, dat was blijkbaar niet zo belangrijk. 5 jaar heb ik het volgehouden.
Tot 12 augustus 2017.
Ik zal zo wel weer beter zijn
Weerstand tegen de realiteit zoals die zich aandient is altijd ziekmakend. Ik vertikte het mezelf neer te leggen bij mijn ‘diagnose’. Beloofde op het werk zo snel mogelijk weer beter te zijn, deed en regelde nog steeds alles in het huishouden en iets loslaten of uit handen geven kon ik niet.
Hard werken, perfectionisme, controlebehoefte, veel te veel verantwoordelijkheid nemen, allemaal overlevingsmechanismen die er samen voor zorgden dat ik juíst helemaal op was. Op het werk, in relaties, in vriendschappen, in het huishouden, in hobby’s. Het sijpelde in alles door.
De diepe pijn die onder al die overlevingsmechanismen zat, daar zou ik nog jarenlang niet bij in de buurt komen. Die was nog veel te groot. Wist ik veel. Voelen deed ik sowieso niet. Ik dacht dat een paar weken rust nemen en een beetje aan mijn mindset werken wel voldoende was om weer ‘de oude’ te worden. Iedereen die ik ooit heb ontmoet die een burn-out heeft gehad heeft deze denkfout gemaakt. Blijkbaar is het onderdeel van het proces (wellicht een geruststelling 😉).
Ik deed de eerste paar maanden dan ook alles wat niet helpend was. Als ik een iets betere dag had deed ik direct weer veel te veel waardoor ik een dag later weer een terugval had en paniekaanvallen kreeg.
Ik ging veel te snel weer opbouwen op het werk, mede door mijn eigen bewijsdrang en de druk vanuit HR, waardoor ik een paar weken later nog harder onderuitging dan toen ik mij voor het eerst ziekmeldde. Ik weigerde te geloven dat ik dingen niet meer kon. Vond dat ik mij aanstelde. Wilde geen hulp aannemen (van niemand). Oftewel: de perfecte mix om niet te herstellen.
Uiteindelijk, na de zoveelste terugval, kwam dan toch het besef: ik ben op. Ik heb een burn-out.
Stap 1: erkenning
Grapje, er is helemaal geen stappenplan. Maar als je ergens zou moeten beginnen zou ik je aanraden allereerst de realiteit te herkennen en vooral: erkennen. Het vervelende daarvan is: dit is niet iets wat je bewust kunt doen. Dit gebeurt pas wanneer het gebeuren kan. Vaak moet de pijn nog wat groter worden en de situatie nog wat erger.
Erkennen doe je namelijk niet met je hoofd. Je kunt wel weten dat je een burn out hebt en uitgeput bent, misschien zelfs begrijpen waar het vandaan komt, maar het ook werkelijk zo voelen zijn twee compleet verschillende dingen. Je kunt jezelf niet uit een burn-out denken, hoe graag je ook wilt. Grote kans dat dat overmatige denken je überhaupt heeft gebracht waar je nu bent.
Op het moment dat ik mijn situatie kon erkennen (dit ging geleidelijk overigens, er was geen eureka moment, mocht je daar op zitten te wachten) ontstond er verandering. De weerstand en het verzet tegen de situatie verdween, waardoor de realiteit zich in volle glorie kon laten zien.
Standje overleven deed het niet meer.
Het wordt eerst erger, voordat het beter wordt
Lichamelijk kwam toen pas alle vermoeidheid naar boven. Mijn lichaam kon zich eindelijk overgeven. Dit is een onvermijdelijk onderdeel van het proces. Zo werk het nu eenmaal wanneer iets erkent wordt. Dat wat je zorgvuldig hebt proberen weg te drukken dient zich aan. Je er vervolgens aan overgeven en het toelaten is het meest helpend.
Eerlijk is eerlijk, ik heb geen idee hoe ik mijn dagen doorkwam. Als een waas ging het leven aan mij voorbij. Mijn lichaam was zo opgebrand dat ik de trap amper op kwam zonder te hijgen. Ik was totaal gevloerd. Ik sliep veel en ik lag voornamelijk op de bank.
Mijn lichaam had de fysieke rust zo nodig. Om wat sterker te worden ging ik stukjes wandelen. Naar het bos, bijna elke dag. Steeds ietsje verder. Met veel rust kwam mijn energie heel langzaam stapje voor stapje terug.
Afspraken plande ik zorgvuldig. Niet meer dan één per week. En daarna meteen een rustdag. Maakte niet uit of dat afspraken waren voor leuke dingen, vriendinnen of voor iets anders. Alles werd afgewisseld met rust.
Als ik over mijn grens ging, namen de paniekaanvallen toe. Die grens was zeker in het begin nogal gemakkelijk bereikt. Ik heb hele periodes dagelijks paniekaanvallen gehad. Die kwamen in golven en de paniek ging eigenlijk de rest van de dag niet echt meer weg.
Het voelt een beetje als in een lage versnelling een steile berg op fietsen. Je trapt je helemaal het leplazarus en toch lijkt het alsof je amper vooruitkomt. Maar als je dan af en toe zo over je schouder kijkt, zie je dat je toch iets verder bent gekomen.
Het afbrokkelen van mijn identiteit
Mentaal ging het ook niet al te best. Er waren dagen dat ik zo depressief was en mijn situatie zo uitzichtloos leek dat ik liever dood wilde. Ik was doodsbang dat ik er nooit uit zou komen en dat dit mijn leven zou zijn vanaf nu. Ik kon niet meer hard werken. Ik kon niets meer ‘perfect’ doen. Ik kon voor niemand anders zorgen dan mezelf een beetje overeind houden. Oftewel: ik werd geraakt in mijn gevoel van bestaansrecht. Ik deed er niet meer toe.
De nachten waren het ergst. In het donker en de stilte kregen gedachten de vrije loop. Maar ook waren de nachten het fijnst (gek hé, hoe dat beide naast elkaar kan bestaan), omdat het stil en donker was. Dat waren de momenten dat ik het meest kon verzachten en dicht bij mezelf kon komen. Overdag waren er talloze afleidingen. Keek ik complete series. Was mijn vriend er om mijn aandacht op te richten. Deed ik huishoudelijke klusjes. De nachten waren voor mezelf.
Overdag werd mijn leven gedomineerd door de paniekaanvallen. Ik was er constant mee bezig. Ik deed (en liet) van alles om ervan af te komen. Ik zocht me rot op internet naar oplossingen. Deed allerlei yoga- en ademhalingsoefeningen en mentale trucjes (zoek en benoem 5 groene voorwerpen in je omgeving, dat soort meuk) en het enige wat het deed is het oprekken en erger maken. De aanvallen kwamen steeds vaker en duurde langer.
De spirituele fase
Om uit mijn burn-out te komen (en vooral van mijn paniekaanvallen af te komen) ging ik zo nu en dan naar een spiritueel coach. Ze werkte met engelen, schakelde hulp in van spirit guides en ze gaf me allerlei readings en healings. Ik vond het maar al te indrukwekkend en fascinerend. Dat zorgde ervoor dat ik mij meer ging verdiepen in spiritualiteit. Eigenlijk greep ik alles aan wat mij maar zou kunnen ‘redden’.
Het duurde niet lang voordat ik vaste klant werd bij de spirituele winkel. Het huis lag ondertussen vol met allerlei stenen en kristallen, palo-santo stokjes en kaartendecks. De coach wist mij te vertellen dat ik HSP zou zijn: hooggevoelig. Extreem empathisch en invoelend. Helderziend en voelend. En weet ik het wat allemaal. Ze zei dat ik ook coach zou kunnen worden. Medium misschien wel. Sterker nog: ze wist me te vertellen dat mijn verslaafde partner mijn zielsverwant was en ik heb met mijn helende energie zou kunnen veranderen.
Mijn ego slikte het als zoete koek.
Het grootste en meest waardevolle inzicht dat deze fase mij uiteindelijk heeft gebracht is deze: de essentie zit in jezelf. Geen coach, healer of steen die ook maar iets voor je gaat oplossen. Daar is geen quick-fix voor. Door je omgeving en anderen verantwoordelijk te maken voor hoe jij je voelt, versterk je het gevoel van onveiligheid in jezelf. Je maakt je afhankelijk van dat waar je geen controle over hebt, afhankelijkheid van iets of iemand is wat mij betreft altijd ontkrachtend. Iets kan ondersteunend zijn en je kunt begeleid worden, zolang het je helpt náár de pijn toe te bewegen is het wat mij betreft helpend.
Het topje van de traumaberg
Ik besloot de woorden van mijn coach op te volgen, ik zou zelf ook coach worden. Mensen behoeden van de fouten die ik had gemaakt was de grote drijfveer. Maar misschien des te meer nog wel dat ik er dan toe zou doen. Als ik anderen kon helpen dan had ik bestaansrecht. Dan was ik belangrijk.
Dus ging ik een NLP opleiding doen (en daarna nog één). Niet eens zo zeer met als doel mezelf te helpen, maar vooral zodat ik daarna ánderen kon helpen.
Natuurlijk kwam ik aspecten van mezelf tegen tijdens die NLP-opleidingen en heeft het mij inzichten en momenten van bewustwording gebracht, maar elke tool die daarin aangereikt werd had als doel iets te fixen. Er moest iets opgelost worden. Dat klonk mij toen natuurlijk als muziek in de oren, want dat was precies wat er gebeuren moest. Perfectionisme en hard werken, maar dan aan je eigen innerlijke proces. Ook een bekend fenomeen bij veel mensen.
Ik startte mijn coachpraktijk en binnen 6 maanden had ik voldoende omzet om van te leven. Het was dus een succes. Hoewel ik ondertussen fysiek hersteld was en mezelf nu heel spiritueel verlicht vond (haha) na die NLP-opleidingen, had ik wel nog steeds paniekaanvallen, was ik vaak onrustig en zwaarmoedig en was er veel spanning in mijn lijf.
Het inzicht dat alles veranderde
Ik modderde een beetje zo aan totdat ik ‘toevallig’ een artikel tegenkwam over paniekaanvallen. Kortgezegd stond daarin de kern van dat waar ik mijn passie in heb gevonden: ga náár het gevoel toe in plaats van ervan weg. Niet ervan vluchten, maar het omarmen.
Dit artikel sloeg in als een bom. Er viel diep van binnen een kwartje. Bij de eerstvolgende paniekaanval voelde ik weer de vluchtneiging opkomen, begon ik al te zoeken naar manieren om ervan weg te gaan en herinnerde ik mij het artikel. Ik daalde af naar mijn lichaam. Ging náár het gevoel toe. Het leek eerst veel erger te worden, alsof ik mij erin zou verliezen. Het koste me flink wat moed om erbij aanwezig te blijven. En toen als een wonder werd het minder. Het verdween zelfs. Dit hele proces duurde nog geen 10 minuten.
Achteraf gezien was dit het inzicht dat in de diepte enorm veel in beweging heeft gezet. Het begin van waar ik nu als mens sta en het einde van hoe ik ooit was. Hoewel ik op dat moment geen flauw idee had wat er in mij in gang gezet was en wat voor sneeuwbaleffect dat zou veroorzaken. Ik denk er nog regelmatig aan terug en realiseer me dan weer hoe weinig controle wij eigenlijk hebben. En hoe ontzettend bevrijdend dat eigenlijk is.
Mijn eerste ervaring met de essentie
Na een jaar of 1,5 begonnen begon ik mijn werk als coach steeds minder leuk te vinden. Ik had geen zin meer om naar het werk te gaan en bij elke nieuwe aanvraag voelde ik vooral weerstand. Het werk dat mij even voldoening leek te geven, werd weer steeds leger. Wie ben ik? Wat wil ik nu eigenlijk? Word ik hier blij van?
Er was nog een diepere laag. Dat voelde ik aan alles. Als een diep innerlijk weten. Ook in mij, wist ik. Want ik werd opnieuw geconfronteerd met dezelfde innerlijke leegte als voor mijn burn-out. Dit kon toch niet de bedoeling van het leven zijn? Dat stemmetje van vertrouwen heeft me altijd gestimuleerd om door te gaan, verder te onderzoeken wie ik ben en wat er in mij leeft.
Dat bracht mij er ook toe om mijn voorgenomen huwelijk af te blazen. Hoe meer ik mij bewust werd van mijn eigen patronen en trauma’s, hoe extremer mijn vriend werd in zijn gedrag. Ik kon mezelf niet langer in de spiegel aankijken als ik door zou gaan met deze man, terwijl ik anderen probeerde te helpen patronen te doorbreken.
Die breuk bleek een doorbraak. Het beste wat ik had kunnen doen. Al was het innerlijke proces wat volgde intens en pijnlijk, het heeft mij dichter bij mezelf gebracht.
Ik besloot mezelf nadat het huis eenmaal verkocht was en ik geland was op een nieuwe plek de opleiding organisatieopstellingen cadeau te doen bij Elmer Hendrix (IVSW). Dat bleek een volgend belangrijk keerpunt te zijn.
Zijn manier van werken met opstellingen resoneerde direct. Er werd een diepe waarheid in mij geraakt: dit is precies wat ik al die tijd hebt gevoeld. Dít is die diepere laag. Ik stopte meteen met alle andere tools die ik inzette in de praktijk en richtte mij alleen nog maar op familieopstellingen en systemisch werk.
De innerlijke reis
Het kon niet anders dan dat ik zelf opnieuw in een diep innerlijk proces terecht kwam. Het was geen bewuste keuze, dat gebeurde gewoon.
Je zou kunnen zeggen dat ik tijdens die NLP opleidingen een teen in het water gestoken had. Ik had even geproefd van mijn eigen trauma’s en patronen en daarna weer vlug weggekeken. Mezelf wijsmakend dat ik toch al wel ‘best ver’ was in mijn proces. Ik kan je vertellen: als je dat nog tegen jezelf (of anderen) moet zeggen, dan heb je nog een hele weg te gaan.
Deze keer kwam ik in een intens proces terecht wat nog jaren heeft geduurd. Het voelde met enige regelmaat als een eindeloze weg. Als ik een stukje had aangekeken dan diende de volgende laag zich razendsnel weer aan. De trauma’s, pijnstukken en conditioneringen leken eindeloos. Ik heb diep verdriet, eenzaamheid, wanhoop en intense woede ervaren. Meer dan één keer. Hoge pieken en diepe dalen. Juist in die diepe dalen vond ik stukjes van mezelf terug. Iedere keer opnieuw.
Golven en uien
Ik kan het nog het beste vergelijken met golfbewegingen van de oceaan. Een thema dient zich aan, kom steeds heftiger naar de oppervlakte (de golf wordt steeds hoger), je bereikt een piek en daarna zakt de energie weer. Vervolgens komt er weer een nieuwe laag, een nieuwe golf. Na verloop van tijd, als je telkens de moed vindt het proces aan te gaan in plaats van het te onderdrukken of ervan weg te gaan, worden de golven steeds kleiner. Wordt het steeds rustiger in jou. Wat voor chaos zich er mogelijk ook in je leven afspeelt.
Een andere vergelijking die ook erg passend is, is die met een ui. Wanneer je start met je innerlijke proces dan lijkt die eerste buitenste schil enorm groot te zijn (de inzichten uit mijn NLP-opleiding bijvoorbeeld). Als een mega overwinning. Misschien denk je wel: nou dat was het dan, mijn rugzakje is wel opgeruimd.
Vervolgens kom je precies hetzelfde thema nog talloze keren tegen. Het zijn allemaal laagjes van diezelfde ui. Steeds een beetje dieper, steeds dichter bij de kern. Ook nu nog komen er bij mij zo nu en dan brokstukken uit het verleden voorbij drijven. Het grote verschil is dat ik mij niet langer meer verzet, maar ik pak ze op. Onderzoek ze en voel wat er gevoeld wil worden. Daarna laat ik ze weer gaan. Het is allemaal niet meer zo intens of dramatisch. Ik laat me niet meer zo overnemen door kindsstukken, het gezonde volwassen deel staat voor het grootste gedeelte aan het stuur.
Het kan soms voelen als een uitputtingsslag. Ik garandeer je dat er momenten komen dat je zou wensen nooit in dit proces te zijn beland, dat je weer even terug zou kunnen gaan naar je onbewuste zelf. Maar er is geen weg terug. Je komt er ook zeker niet zonder kleerscheuren vanaf. Door voor jezelf te kiezen en je eigen thema’s aan te gaan ga je veranderen. Dat heeft consequenties. Niet alleen voor de keuzes die je maakt maar ook voor je omgeving.
Niet iedereen gaat die veranderingen leuk vinden. Niet iedereen gaat je nog even aardig vinden. Je gaat grenzen aangeven en mogelijk zelfs afscheid nemen van bepaalde mensen. Je zult overlevingsmechanismen waar je aan gehecht bent geraakt uiteindelijk los moeten laten. Dat is allemaal onderdeel van de prijs die je betaald.
Maar je krijgt er wel een heel leuk en vol leven voor terug. Dat lijkt mij absoluut de prijs waard.
Het zit in jou
Een burn-out is een wake-up call. Er is werk aan de winkel.
Het vraagt moed, daadkracht en doorzettingsvermogen om elke laag keer op keer aan te kijken. Er niet van weg te gaan, maar te omarmen. Te doorleven en doorvoelen. Hoe je dit aanpakt, daar maakte ik enige tijd geleden een podcast over: dus je wordt getriggerd, en dan?
Dit is een proces dat je uiteindelijk zelf zult moeten doen, niemand kan het voor je oplossen of voor je doen. Maar dat hoeft natuurlijk niet alleen. Elke vorm van hulp die je naar de pijn toe laat bewegen en je naar het lichaam laat afdalen is wat mij betreft helpend. Familieopstellingen en lichaamsgericht werk (wat familieopstellingen ook is overigens) hebben mij hier enorm bij geholpen, maar ik hoor ook goede verhalen van ademwerk en haptonomie. Onderzoek vooral zelf wat je nodig hebt. Al deze tools versterken elkaar wat mij betreft alleen maar.
Is een familieopstellingen wel geschikt tijdens een burn out?
Dit is een vraag (met daaronder natuurlijk een angst) die ik heel vaak krijg. Toen ik mijn NLP opleiding ging doen, zat ik ook midden in mijn burn out en vond ik dat ook enorm spannend. Toch heb ik het nooit als belemmerend ervaren of als energieslurper. Sterker nog: ik kon moe zijn, maar ik kréég er ook energie van.
Talloze mensen met een burn out hebben mij opstellingsdagen of zelfs de opleiding gevolgd, voor niemand is het ooit een belemmering gebleken. Sterker nog: het is alleen maar helpend voor het proces. Maar uiteraard blijft altijd de basisregel: jij bent en blijft je allerhoogste autoriteit. Alleen jij kunt bepalen wat je wel of niet kunt dragen.
Oplossen is een illusie
Doelen stellen, opbouwschema’s, ergens naartoe werken, dingen fixen of oplossen (veel vormen van therapie en coaching zijn hierop gericht en ook in de spirituele wereld is dit big business), hebben wat mij betreft geen tot weinig toegevoegde waarde. Sterker nog, vaak is dit nog eerder voedend voor het ongezond ego dan dat het helpend is te kunnen herstellen.
Herstellen van een burn-out gaat niet over jezelf fixen zodat je zo snel mogelijk weer aan het werk kunt en ‘de oude’ wordt. Dan mis je de essentie. Herstellen van een burn-out is één grote uitnodiging om te onderzoeken en ontdekken wie of wat je werkelijk bent in essentie. Het is een uitnodiging om de reis naar binnen te maken, de enige reis die er werkelijk toe doet in het leven.
Dan zul je nooit meer ‘de oude’ worden. En dat is precies de bedoeling.